Hà Nội có rất nhiều lễ hội, từ những lễ hội lớn thu hút hàng vạn người đến những hội làng cổ kính, độc đáo và thú vị.
Các lễ hội truyền thống của Hà Nội (và Việt Nam nói chung) chủ yếu diễn ra theo Lịch Âm. Vì vậy, cách tốt nhất để liệt kê là theo các tháng Âm lịch, đặc biệt là vào mùa xuân (tháng Giêng, Hai, Ba).
Dưới đây là tổng hợp các lễ hội đặc sắc ở Hà Nội, được sắp xếp theo tháng Âm lịch và bổ sung một số sự kiện hiện đại theo tháng Dương lịch.
🏮 Lễ Hội Truyền Thống (Theo Tháng Âm Lịch)
Tháng Giêng (Tháng 1 Âm Lịch) – Mùa Lễ Hội Lớn Nhất
Đây là tháng có nhiều lễ hội lớn và quan trọng nhất:
- Hội Gò Đống Đa:
- Thời gian: Mùng 5 tháng Giêng.
- Địa điểm: Gò Đống Đa, quận Đống Đa.
- Đặc sắc: Tưởng nhớ chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa của Vua Quang Trung. Có lễ rước kiệu, múa rồng, và các trò chơi dân gian.
- Lễ hội Đền Sóc (Hội Gióng Sóc Sơn):
- Thời gian: Mùng 6 – 8 tháng Giêng.
- Địa điểm: Khu di tích Đền Sóc, huyện Sóc Sơn.
- Đặc sắc: Tưởng nhớ Thánh Gióng sau khi đánh tan giặc Ân đã bay về trời tại đây. Có các nghi lễ độc đáo như rước giò hoa tre, chém tướng.
- Lễ hội Đền Cổ Loa:
- Thời gian: Mùng 6 – 16 tháng Giêng.
- Địa điểm: Khu di tích Cổ Loa, huyện Đông Anh.
- Đặc sắc: Tưởng nhớ Vua An Dương Vương. Có lễ rước kiệu lớn của 8 làng xung quanh, cùng các trò chơi dân gian (bắn nỏ, đánh đu, cờ người).
- Lễ hội Chùa Hương:
- Thời gian: Khai hội mùng 6 tháng Giêng, kéo dài đến hết tháng 3 Âm lịch.
- Địa điểm: Xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức.
- Đặc sắc: Lễ hội hành hương Phật giáo lớn nhất miền Bắc. Du khách đi thuyền trên Suối Yến, leo núi (hoặc đi cáp treo) để thăm các đền chùa trong quần thể.
- Lễ hội Đền Hai Bà Trưng (Mê Linh):
- Thời gian: Chính hội mùng 6 tháng Giêng.
- Địa điểm: Đền Hai Bà Trưng, huyện Mê Linh.
- Đặc sắc: Kỷ niệm ngày Hai Bà Trưng tế cờ khởi nghĩa. Có lễ rước kiệu, tế lễ trang trọng.
- Hội làng Triều Khúc:
- Thời gian: Mùng 9 – 12 tháng Giêng.
- Địa điểm: Đình làng Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì.
- Đặc sắc: Tưởng nhớ Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng. Nổi tiếng nhất với điệu múa “Con Đĩ Đánh Bồng” (nam giả nữ múa trống) rất độc đáo và vui nhộn. Điệu múa này do các chàng trai trong làng giả gái thực hiện. Họ trang điểm đậm (môi son, má phấn), mặc yếm đào, váy múa sặc sỡ, đội khăn mỏ quạ và đeo một chiếc trống bồng nhỏ trước ngực. Các chàng trai sẽ vừa nhảy múa với các động tác uyển chuyển, duyên dáng, vừa vỗ vào trống bồng tạo nên không khí vô cùng sôi động và vui nhộn. Tương truyền, điệu múa này dùng để mua vui, cổ vũ quân lính của Phùng Hưng
Trò chơi “Bắt vịt” ngày 13/8 Âm lịch thường diễn ra tại ao làng (ao chùa). Trò chơi không đặt nặng thắng thua. Thanh niên trai tráng trong làng tham gia với tinh thần vui là chính, và ai bắt được vịt được tin là sẽ gặp nhiều may mắn, tài lộc trong năm mới. Đây là một hoạt động cộng đồng vô cùng sôi nổi, gắn kết tình làng nghĩa xóm. Một chi tiết thú vị nữa là đi kèm với trò bắt vịt, người dân trên bờ thường ném bưởi xuống ao để “làm khó” người chơi, khiến cho đàn vịt bơi tán loạn và trò chơi càng thêm phần kịch tính, vui nhộn.
Tháng 2 Âm Lịch
- Hội làng Bát Tràng:
- Thời gian: Ngày 14 – 16 tháng 2 Âm lịch.
- Địa điểm: Đình làng Bát Tràng, huyện Gia Lâm.
- Đặc sắc: Lễ hội của làng gốm cổ. Có lễ rước nước từ sông Hồng về đình, tế lễ Thành hoàng, và các hoạt động giới thiệu nghề gốm.
Tháng 3 Âm Lịch
- Lễ hội Chùa Thầy:
- Thời gian: Mùng 3 – 7 tháng 3 Âm lịch.
- Địa điểm: Chùa Thầy, huyện Quốc Oai.
- Đặc sắc: Tưởng nhớ Thiền sư Từ Đạo Hạnh. Nổi tiếng với khung cảnh non nước hữu tình và múa rối nước biểu diễn ngay tại Thủy đình trước sân chùa.
- Hội làng Lệ Mật:
- Thời gian: Ngày 20 – 23 tháng 3 Âm lịch.
- Địa điểm: Đình Lệ Mật, quận Long Biên.
- Đặc sắc: Tưởng nhớ Thành hoàng Hoàng Đức Trung (người có công lập ra 13 trại ở phía Tây kinh thành Thăng Long). Lễ hội có múa “Giảo Long” (múa rắn) tái hiện sự tích diệt thủy quái, cứu công chúa.
- Hội thi thả diều làng Bá Dương Nội:
- Thời gian: Rằm tháng 3 (Ngày 15 tháng 3 Âm lịch).
- Địa điểm: Làng Bá Dương Nội, xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng.
- Đặc sắc: Một hội thi dân gian thú vị. Các đội thi diều sáo, con diều nào có sáo kêu hay, bay cao và đứng gió lâu nhất sẽ thắng cuộc.
Tháng 4 Âm Lịch
- Lễ hội Đền Gióng (Phù Đổng):
- Thời gian: Mùng 6 – 9 tháng 4 Âm lịch (Hội chính ngày mùng 9).
- Địa điểm: Đền Phù Đổng, huyện Gia Lâm.
- Đặc sắc: Đây là lễ hội Gióng được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể. Lễ hội tái hiện sống động trận đánh của Thánh Gióng (gọi là “hội trận”) với các “ông Hiệu” (tướng lĩnh) và quân sĩ rất công phu.
Tháng 8 Âm Lịch
- Tết Trung Thu:
- Thời gian: Rằm tháng 8 (Ngày 15 tháng 8 Âm lịch).
- Địa điểm: Khắp nơi, nhưng nhộn nhịp nhất là Phố Hàng Mã, quận Hoàn Kiếm.
- Đặc sắc: Dù không phải “hội làng”, đây là một lễ hội văn hóa lớn. Phố Hàng Mã rực rỡ đèn lồng, đồ chơi. Các gia đình phá cỗ, trông trăng, và có múa lân sư rồng.
📅 Sự Kiện Văn Hóa & Lễ Hội Hiện Đại (Theo Tháng Dương Lịch)
Những sự kiện này thường có ngày cố định theo lịch Tây:
- Tháng 10:
- Kỷ niệm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10): Nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, biểu diễn đường phố, đặc biệt là quanh khu vực Hồ Gươm và các sân khấu lớn.
- Tháng 11:
- Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội (Hanoi Creative Design Festival): Thường diễn ra vào tháng 11. Các không gian di sản cũ (nhà máy, ga tàu…) được biến thành không gian nghệ thuật sắp đặt, trình diễn đương đại.
- Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội: Thường diễn ra vào cuối năm (T10 hoặc T11), tôn vinh tà áo dài truyền thống gắn với du lịch thủ đô.
- Tháng 12:
- Lễ Giáng sinh (Noel) và Tết Dương lịch: Không khí lễ hội rộn ràng tại các nhà thờ (đặc biệt là Nhà thờ Lớn), các trung tâm thương mại và khu vực quanh Hồ Gươm.
Hy vọng danh sách này giúp bạn có cái nhìn tổng quan về các lễ hội ở Hà Nội.
Discover more from Cùng Học Cùng Mơ
Subscribe to get the latest posts sent to your email.