Vòng Năm Là Gì và Tại Sao Lại Có?
Vân gỗ hay còn gọi là vòng năm hoặc vòng sinh trưởng của cây chính là những vòng tròn đồng tâm mà bạn có thể nhìn thấy khi cắt ngang thân cây.
Mỗi năm, cây tạo ra một lớp gỗ mới bên dưới lớp vỏ. Lớp gỗ này bao gồm hai phần khác nhau, tạo thành một vòng hoàn chỉnh:
- Gỗ mùa xuân (Gỗ sớm): Vào mùa xuân, khi có nhiều nước và ánh sáng mặt trời, cây phát triển nhanh. Các tế bào gỗ lúc này to, mỏng và có màu sáng hơn.
- Gỗ mùa hè/thu (Gỗ muộn): Vào cuối mùa sinh trưởng (mùa hè và mùa thu), sự phát triển của cây chậm lại. Các tế bào gỗ lúc này nhỏ hơn, dày hơn và có màu sẫm hơn.
Sự khác biệt về màu sắc và mật độ giữa lớp gỗ sáng màu của mùa xuân và lớp gỗ tối màu của mùa hè tạo thành một vòng rõ rệt. Vì vậy, mỗi vòng thường tương ứng với một năm tuổi của cây.
“Nhật Ký” Của Cây 🌳
Các vòng năm không chỉ cho chúng ta biết tuổi của cây mà còn là một cuốn nhật ký ghi lại điều kiện sống của nó qua từng năm:
- Vòng rộng: Cho thấy một năm có điều kiện tốt, cây phát triển mạnh (đủ nước, ánh sáng và không bị sâu bệnh).
- Vòng hẹp: Cho thấy một năm khó khăn, cây phát triển chậm (hạn hán, thời tiết khắc nghiệt, thiếu dinh dưỡng hoặc bị sâu bệnh tấn công).
- Sẹo hoặc biến dạng: Có thể chỉ ra các tổn thương trong quá khứ như cháy rừng, sét đánh hoặc bị côn trùng phá hoại.
Khoa học nghiên cứu về vòng năm của cây được gọi là Niên đại học cây gỗ (Dendrochronology). Các nhà khoa học sử dụng các mẫu vân gỗ để tìm hiểu về lịch sử khí hậu và các sự kiện môi trường trong quá khứ.